English article here

Ysgrifennwyd yr erthygl hon gan Thomas Morris mewn gweithdy diweddar yn yr EVI. Gwirfoddolodd aelodau’r gymuned i greu cynnwys yn canolbwyntio ar faterion amgylcheddol. Yn ystod y gweithdai fideo a blogio yma dysgwyd sut i greu cynnwys ar-lein eu hunain. Gwnaed hyn yn bosib gydag arian o’r Cynllun Cymunedau’r Dreth Gwarediadau Tirlenwi. Edrychwch ar ein herthyglau eraill ar waelod y dudalen.

Braf yw meddwl bod trwsio ein hamgylchedd anniben yn broblem i rywun arall. Ond mae gan bawb gyfrifioldeb i ddangos i’r rhai sydd mewn grym ein bod eisiau gofalu am ddyfodol bodolaeth ein planed a’r dynol ryw. Byddaf yn dangos ffyrdd hawdd i leihau carbon yn eich bywyd bob dydd.

Gwisg y dydd – bob dydd

Yn ôl pob sôn, mae yna rai pobl sydd yn gwisgo gwisg unwaith yn unig! O ystyried y swm enfawr o ynni ac adnoddau defnyddir gan y diwydiant tecstilau, mae hyn yn syniad ofnadwy! Meddyliwch am yr arian sydd yn cael ei wastraffu wrth ddefnyddio rhywbeth unwaith. Ail-wisgwch eich dillad i gyd. Edrychwch yn steilus bob dydd a gyrru neges i ffasiwn sydyn – mae’n hen bryd i hyn stopio!

Symud yn fwy gwyrdd

Mae yna sawl ffordd i deithio o ddydd i ddydd yn wyrdd. Y peth da am wyrddeiddio eich trafnidiaeth ydy bod hyn yn gwella’r amgylchedd lleol yn ogystal â byd eang. Ond, efallai bydd hi’n dipyn o her yn nhermau’r wleidyddiaeth.

• – Defnyddiwch eich car llai wrth ddefnyddio dulliau eraill o drafnidiaeth pan fyddech chi’n teithio eich hun.
• – Wrth feddwl am symud tŷ, rhaid ystyried potensial trafnidiaeth gyhoeddus a thrafnidiaeth weithgar eich lleoliad. Dywedwch wrth ddatblygwyr tai na fyddech chi’n prynu tŷ os nad yw’n agos i orsaf trenau.
• – Ysgrifennwch i gwmnïau rheilffordd i ofyn am fwy o barcio i feiciau mewn gorsafoedd rheilffordd, a pharcio gwell.
• – Yn hytrach nag prynu ail gar, gallech chi ystyried beic trydan.
• – Addysgwch eich ffrindiau e.e. oeddech chi’n ymwybodol nad yw ceir hybrid mor gyfeillgar i’r amgylchedd ag y mae’r hysbysebwyr yn ceisio dweud? Mae llawer yn achosi mwy o lygredd na cheir petrol (ond nid disel)
• – Yn hytrach na phrynu car eich hun, gallech chi ystyried ymuno â chlwb rhannu ceir am y cyfnodau pan fyddech chi angen car
• – Gofynnwch i’r Llywodraeth i roi mwy o gymhorthdal i deithio cyhoeddus ac actif , yn fwy nag y maent yn cymorthdalu teithio car preifat gyda thanwydd rhad, parcio am ddim ayb yn bresennol.
• – Gweithio i greu strydoedd a threfi y gellir byw a cherdded ynddynt – os yw’n trefi genedigol yn iwtopaidd, yna ni fydd angen cymaint o wyliau a bydd llai yn hedfan.

Newid i dariff ynni gwyrdd

Er bod holl ynni’r Grid Cenedlaethol wedi cymysgu â’i gilydd (nid oes posib gwybod os yw’n dod o ynni glo neu wynt) gallech chi ddewis talu eich biliau i gwmni ynni sydd yn darparu ynni i’r grid o ffynonellau cynaliadwy yn unig.

Newid i LED a ffenestri dwbl

Ond nid os ydych chi wedi newid eich goleuadau a’ch ffenestri yn ddiweddar. Bydd hyn yn arbed arian. Dyma sydd wedi bod yn digwydd yn yr EVI yn ddiweddar gydag arian o Gynllun Cymunedau’r Dreth Gwarediadau Tirlenwi.

Gwyliau Gartref

Ceisiwch lynu at un daith awyren y flwyddyn os yn bosib. Mae’n debyg nad ydych chi wedi ymweld â llawer iawn lefydd yn y DU. Beth am ystyried taith amlfodd beic-ar-drên i chi’ch hun, neu bacio’r car a mynd i rywle newydd gyda’r teulu i gyd.

Ni fyddech yn cyfrannu at erydiad llefydd enwog fel Fenis oherwydd twristiaeth, a byddech yn gwario’ch arian ar economïau lleol Prydeinig sydd yn aml yn dioddef.

Dihatru a boicotio tanwydd ffosil

Peidiwch roi arian i fanciau sydd yn buddsoddi mewn olew. Gofynnwch i’ch ysgol, cwmni ayb i dynnu stociau allan o olew. Gofynnwch beth mae eich pensiwn yn buddsoddi ynddo.

Paratoi wrth siopa

Os ydych chi’n ceisio lleihau eich gwastraff plastig, bydd angen i chi baratoi cyn mynd i siopa. Gallwch chi gario bocsys a jariau i’r siop i brynu pethau rhydd a’u cadw’n lân. Efallai byddech chi’n gwario llai hefyd wrth brynu’r pethau rydych chi eu hangen yn unig.

Er mwyn lleihau eich teithiau yn y car ymhellach dylech chi feddwl beicio i’r siop neu brynu ar-lein. Gall busnesau ystyried cael beic llwyth yn rhatach trwy’r Ymddiriedolaeth Arbed Ynni.

Bwyta’n lleol a bwyta llai o gig

Un o’r bwydydd sydd yn cynhyrchu nwyon tŷ gwydr uchel yw cig eidion. Mae bwyta llai o gigoedd fel cig eidion, cig oen a phorc yn ffordd dda i leihau’ch ôl troed carbon.

Ond os yw’r holl fwydydd ffres yn cael ei hedfan o dramor yna mae byw ar ddiet fegan yn gallu bod yn ddrud iawn i’r Ddaear hefyd . Chwiliwch am fwyd sydd yn cael ei dyfu ym Mhrydain, neu Ewrop o leiaf – efallai bydd angen mabwysiadu diet mwy tymhorol.

Dysgu pobl sut i ailgylchu’n well

Helpwch y bobl o’ch cwmpas i ailgylchu’n well. Os ydych chi’n eu hadnabod yn dda yna byddech chi’n deall sut i gael ar yr ochr dda ohonynt!

Gadael y peiriant torri lawnt i rydu

Gallech chi wella bioamrywiaeth leol wrth adael i’ch gardd dyfu’n wyllt – peidiwch torri’r lawnt. Dyma pam:

• – Mae’r mwyafrif o beiriannau torri lawnt yn gweithio gyda phetrol neu drydan, felly bydd hyn yn defnyddio llai o danwydd ffosil.
• – Byddech chi’n cyfrannu at fioamrywiaeth leol. Mewn dinasoedd modern bydd gwenyn, glöyn byw a llawer o drychfilod eraill yn chwilio am le i nythu. Bydd eich gardd o hyfrydwch – yn hytrach nag darn o lawnt ddiflas wedi’i dorri – yn cynnig cartref clud iddynt.
• – Mae gadael i’r ardd dyfu’n wyllt yn helpu’r blaned ond mae’n ymddwyn fel sinc carbon lleol hefyd.
• – Defnyddiwch fomiau hadau i blannu blodau gwyllt a chael pwll bach – efallai gallech chi ddefnyddio hen deiar a tharpolin i greu ardal wlyb i drychfilod. Fe wnaethom hyn yr EVI yn ein gweithdai bomiau blodau a thrychfilod.

Felly dyna chi, gobeithio bod rhai o’r awgrymiadau uchod yn eich helpu i leihau eich defnydd o garbon a chwarae eich rhan i helpu’r amgylchedd. Efallai nad yw un person yn gostwng ei ddefnydd o garbon yn cael llawer o effaith, ond os yw pawb yn penderfynu gwneud y newidiadau bach yma, yna gallai wneud gwahaniaeth mawr.

Erthyglau perthnasol